Dodemansvingers en andere kernzwammen

De Houtknotszwam is een knotsvormige zwam met een duidelijke steel die naar
boven toe breder wordt en waarin zich de sporen bevinden. De bijna kogelronde,
knotsvormige of ook wel vingervormige zwam (daarom heet hij ook wel
dodemanshand of dodemansvingers) maakt een opgezwollen indruk en is van buiten
zwart en van binnen wit. Sommige staan alleen, andere in groepjes, meestal aan de
zijkanten van een stronk. Ze hebben een zwart wrattig oppervlak.
De dodemansvingers worden meestal niet hoger dan vijf centimeter, maar kunnen
veel groter worden. De nieuwe vruchtlichamen verschijnen in de herfst.
De dodemansvingers horen bij de groep van de kernzwammen. Deze zwammen
onderscheiden zich van de meest andere paddestoelvormende zwammen, door het
feit dat zij zich in rijpe toestand verharden en daardoor lang overeind blijven en het
hele jaar te vinden zijn. Ze zien er wrattig uit door de openingen waardoor de sporen
naar buiten komen. Veel soorten zijn erg algemeen. Andere soorten van deze groep
zijn de bekende geweizwammetjes en roestbruine kogelzwammetjes. Ook de zeer
algemene meniezwammetjes zijn verwant.

Bijzonder

De dodemansvingers groeien op oude stronken en takken van tenminste 15 cm
groot. Het geweizwammetje van 2-6 cm hoog is min of meer geweiachtig vertakt of
gevorkt en eerst wit en later zwart van kleur. Deze groeit op rottende takken en
stronken, die al ver heen zijn.
Een bruinrood kogelzwammetje is meestal 0.5 -1.5 groot en groeit vrijwel altijd in
grote groepen en juist op vrij vers afgevallen takken of nieuwe loofhoutstronken.
Het meniezwammetje (van 2-3 mm) groeit juist niet op dikke stronken maar op en
door de schors van dunne pas afgevallen takken. Hij groeit in dichte groepen en heeft
een helderoranje kleur.

Waar

Dodemansvingers kunnen aangetroffen worden in voedselrijke bossen op zand- en
leemgrond. Hij is te vinden op stronken van dode loofbomen, meestal beuk of iep. Er
is ook een slanke soort: de Esdoornhoutknotszwam maar deze groeit hoofdzakelijk
op takken van esdoorn. De dodemansvingers zijn ook in de Haarlemmermeer overal
te vinden, b.v in het Wandelbos en in het Haarlemmermeerse bos. In de Heimanshof
kunnen we hem zo aanwijzen, en dat is ook het geval voor de andere genoemde
soorten.