Met het invallen van de zomer gaat het weer gebeuren. Plotseling verdort een tak of een hele kroon van een iep. Zo’n boom heeft last van een schimmel die vlak onder de
bast zit en zich net iets sneller door de boomvaten verspreidt dan de boom zijn vaten
kan afsluiten. Hierdoor doodt de boom eigenlijk zichzelf. Dit gaat vooral heel snel als
de schimmel de wortels bereikt en met de sapstroom uit de wortels in één klap door
de hele boom wordt verspreid. Deze iepenziekte bestaat pas 70 jaar. Toen trad de
mutatie op waardoor de schimmel zich sneller kon verspreiden dan de boom zijn
‘irritatie’ kon indammen.
De schimmel zou niet zo’n plaag zijn, als hij niet werd geholpen door
iepenspintkevers. Deze kevers (4 mm lang) maken de schors los van bomen. Daar
beginnen ze mee zodra ze niet meer verdrinken in de sapstoom van een levende
boom. Dit gaat in enorme aantallen. In een dode iep met een diameter van 40 cm
wordt het schors losmaken binnen 6 weken uitgevoerd door zo’n 500.000
keverlarven. Deze larven vreten in karakteristieke patronen hun gangen vanuit de
gangen die het vrouwtje heeft gemaakt.
Bij een zieke iep zit de laag net onder de schors tjokvol met schimmelsporen en de
jonge kevers dus ook. Ook dit zou nog niet zo erg zijn, als die kevers, om zelf weer
eieren te kunnen leggen, eerst van een gezonde iep wat verse bast willen eten. In die
stap brengen ze de schimmel over op alle bomen binnen een straal van 5 km met de
wind mee. Dat gebeurt op de eerste dag met een temperatuur van meer dan 20
graden na de 6 weken dat de broedboom doodging.
Bijzonder
:
In hun poging om de iepen van Amerika te redden van de iepenziekte werden er in
de 40tiger jaren enorme hoeveelheden van het net ontdekte wondermiddel DDT
ingezet om de kevers te doden. Door dit overmatig gebruik werd het gevaar van DDT
ontdekt. Alleen de iepenziekte werd niet ingedamd.
Iepenziekte in het Engels heet ‘Dutch Elm Disease’ Dat wordt door veel mensen net
als ‘double Dutch ‘en ‘going Dutch’ als iets negatiefs beschouwd. Het is echter een
eerbetoon aan de Nederlandse wetenschappers die het ecologische mechanisme
ontdekten, waardoor bestrijding mogelijk werd.
Waar
Zieke iepen kunnen bij de gemeente gemeld worden. Het is van het grootste belang
dat deze bomen binnen 6 weken na het bruin worden gerooid en van hun bast
ontdaan worden. Bewaar ook nooit iepenhout voor uw open haard. Uw hout is een
bron van ellende voor uw wijde omgeving.