Bijna iedereen kent de zomereik. Deze is vanwege zijn grotere productie aan eikels,
die vroeger essentieel waren om varkens op vet te mesten, veel algemener
aangeplant dan de -ook inlandse- wintereik. Ook de Amerikaanse eik met zijn mooie
rode blad in de herfst, zullen velen nog wel kennen. Maar wie kent de Moseik of
Turkse eik?
Toch groeit ook de moseik in de Haarlemmermeer. B.v in de Wieger Bruinlaan, pal
naast De Heimanshof staan 3 prachtige volgroeide bomen. Ook elders staan ze wel
als straatboom. En de moseik doet het hier prima. Zoals met alle eiken is de Vlaamse
Gaai zijn grote verspreider. Steeds meer moseiken komen er in De Heimanshof op,
dankzij een familie van inmiddels 8-10 van deze vogels. Een Vlaamse Gaai kan wel 9
eikels in zijn keelzak bergen.Totdat alle eikels verdwenen zijn, doen deze vogels
bijna niets anders dan overal wintervoorraden in de grond stoppen. Als u onverwacht
een eikenboompje ziet opkomen in uw tuin, dan kunt u er zeker van zijn, dat deze
door een Vlaamse Gaai is geplant – en dat die daarna de locatie heeft vergeten.
Voor de naam moseik heb ik 2 verklaringen gehoord. De eerste is dat de kroon zo
dicht is dat er alleen mos onder groeit. Een verklaring die mij meer aanspreekt, is dat
het eikendopje waar de eikel aan vastzit, bedekt is met schubben die eruit zien als
mos (zie foto). Voor kinderen (of ouders) die wel eens poppetjes maken van
kastanjes of eikels is dit moseikdopje wellicht een prachtige bontmuts voor zo’n
poppetje. De bladeren van de moseik zijn groot, glanzend groen van boven en met
rechthoekige lobben.
Bijzonder
Hoewel de moseik meestal niet zoveel gallen heeft als de zomereik, speelt deze
boom een belangrijke rol in het leven van galwespen die gallen maken op gewone
zomereiken. De galwespen verantwoordelijk voor de vorming van de ramshoorngal
(zie Flora en Fauna column van 21-8) en de knoppergal (die eikels van de zomereik
misvormd) hebben in hun levenscyclus de moseik nodig. Het hout van de moseik
heeft geen bijzonder toepassingen, behalve voor de productie van looizuur. Uit de
eikels kan, als de tannine eruit gewassen is, een koffiesurrogaat worden vervaardigd.
Waar
De moseik is een boom die van nature voorkomt in ZW-Azië en het zuiden en midden
van Europa. De boom wordt aangeplant voor de sier of om schaduw te bieden. Het is
een snelgroeiende soort die maximaal 40 m hoog kan worden.