Vanaf deze plek willen wij u wekelijks informeren over bijzondere natuurfenomenen in Heemstede.
Libellen
Sinds een week of 2 kun je weer libellen tegen komen. Libellen zie je niet zo vroeg in het jaar als bijen, hommels en vlinders. Mogelijk komt dat om dat veel van de andere insecten overwinteren als volwassen dier. Libellenlarven groeien op in het water en dat water is nog geruime tijd vrij koel. Het is grappig dat we libellen namen geven voor de volwassen insecten. Maar die volwassen dieren leven meestal maar een paar weken, terwijl hun larven wel 2, 3 of 5 jaar in het water leven. Die larven zijn flinke rovers met uitschuifbare kaken, waarmee ze ook stekelbaarsjes en kikkervisjes te grazen nemen. Ook de volwassen libellen zijn jagers. Libellen behoren tot de meest efficiënte jagers die er zijn. Ze zijn dan ook goed toegerust met enorme ogen die bijna rondom kunnen kijken en ook hun vleugels maken dat ze heel snel en wendbaar zijn.
Er zijn tientallen libellensoorten in Nederland. Veel soorten hebben het heel moeilijk omdat onze wateren zo voedselrijk of vervuild zijn. De kleinste soorten vallen onder de categorie juffers. Ze hebben een smal lang lichaam zoals de houtpantserjuffer of het lantaarntje. Deze juffers houden bij zit hun vleugels boven het lichaam gevouwen. Een categorie grotere libellen zijn de echte libellen waar de afgebeelde platbuik ook bij hoort. Veel van deze libellen zoals ook de oeverlibel vertonen seksuele dimorfie. D.w.z. dat het mannetje andere kleuren heeft dan het vouwtje. Zo is bij de platbuik het mannetje blauw en het vrouwtje geel of bruin. Dat zijn dus niet 2 soorten. De grootste libellen heten glazenmakers. Sommige glazenmakers kunnen wel 8 cm lang worden en hebben een soortgelijke spanwijdte . Een voorbeeld daarvan is de paardenbijter. Die komt aan die naam omdat hij op vliegen en ook horzels jaagt. Ooit heeft iemand gezien dat een paard schichtig werd van horzels waar de libel op jaagde en dacht dat die schichtigheid kwam door die libel. Zo komen er veel bakerpraatjes in de wereld door niet goed op te letten. De naam glazenmakers komt door het feit dat vroeger ambachtslieden die de ramen van kathedralen maakten dat glas op hun rug vervoerden. Die grote vleugels van glazenmakerlibellen deden daaraan denken. Zeker met die mooie nerven die doen denken aan vakjes van glas in lood ramen.
Fenologie
Fenologie is de wetenschap van de opeenvolging in de natuur, van harte aanbevolen in uw aandacht. In de fenologie houd je bij wanneer planten in bloei komen en wanneer trekvogels terugkomen uit het zuiden of weer vertrekken. Dat proces heeft een fascinerende dynamiek. Zeker als je het tientallen jaren bijhoudt en je trends gaat zien (bv. klimaatverandering). Afgelopen week zagen we de dus veel libellen soorten voor het eerst zoals de oeverlibel, de platbuik, het lantaarntje en de vroege glazenmaker.
Waar kunt u zelf aan meedoen?
Van nu tot november vrijdag werken we elke vrijdag weer op Meermond.
Het is leuk en voldoening scheppend om er samen iets moois van te maken. Voor meer info en om een keer te komen kijken, te helpen of met een vraag: info@stichtingmeergroen.nl .
Franke van der Laan