Er komen een paar soorten kwikstaarten voor in Nederland. De meest algemene soort is de witte kwikstaart. Allemaal zijn het zeer bewegelijke soorten die druk heen en weer rennend vooral op de grond hun voedsel zoeken. Daarbij valt hun lange op en neer wippende staart op. Witte kwikstaarten komen vaak op wegen en paden af waar ze aangereden insecten op pikken met korte sprintjes. Iedereen heeft het wel eens meegemaakt bij wandelen of fietsen dat ze tientallen of honderden meters lang voor je uit blijven en dan telkens korte stukken vooruit vliegen. Gele kwikstaarten zijn minder algemeen. Van de gewone gele kwikstaart broeden er een paar 10.000 paar in Nederland, maar in de Haarlemmermeer heb ik ze niet of nauwelijks gezien. De grote gele kwikstaart (foto) is veel zeldzamer, met maar een paar honderd paar, vooral in oost Nederland.
Bijzonder
In de winter komen veel gele kwikstaarten naar Nederland toe. Het is opvallend en leuk dat elk jaar in de winter een paartje grote kwikstaarten een paar maanden door brengt op de voedseltuin in Park 2020. Dat is al jaren achtereen het geval en waarschijnlijk is dat ieder jaar hetzelfde paartje dat er overwinterd. Nu is het eindelijk een keer gelukt om er een foto van te maken, want ze zijn enorm alert en bewegelijk. Met dank aan Jan Terwel. De grote gele kwikstaart is 2 cm langer (totaal 18 cm) dan de gewone kwikstaart. Zoals met veel andere inheemse vogelsoorten gaat de stand langzaam maar zeker achter uit. Dat komt door het minder worden van de insectenstand, intensieve landbouw en het oprukken van de verstedelijking.
Waar
De grote gele kwikstaart houdt van oevers en plasjes. Hij broedt bij voorkeur langs rivieren en beekjes met zand- en grindbanken en steile oevers. In de winter zoekt hij ook andere plekken op, zolang er maar plassen en oevers zijn zoals langs kanalen en sloten, zelfs tot in het centrum van steden en bij regenplassen.