Vanaf deze plek willen wij u wekelijks informeren over bijzondere natuurfenomenen in Heemstede.
Helmkruidbladwesp
Eén van de vele leuke dingen in de natuur is dat je altijd weer voor onverwachte verrassingen/ontdekkingen komt te staan. Met de helmkruidbladwesp kan ik dat illustreren door 2 veronderstellingen over wespen onderuit te halen: De meeste mensen kennen vooral de limonadewesp en misschien ook de andere ’enge’ soort, de Hoornaar. Maar wat bijna niemand weet is dat er duizenden soorten andere wespen in Nederland alleen al voorkomen (die allemaal niet steken). Misschien wel de helft van alle 24.000 soorten insecten in Nederland is een wesp. De meeste wespen zijn jagers. Ze zijn de carnivoren van de insectenwereld die de natuur in balans houden net als leeuwen dat bij zebra’s doen. Voor bijna elke soort insect bestaat er wel een gespecialiseerde wespensoort die er op jaagt. En dat jagen is dan speciaal bedoeld voor hun jongen. De volwassen wespen leven meestal van suiker en nectar maar hun jongen worden gevoed op prooien. Daar leggen ze in een holletje een prooi bij of een ei in. Zo heb je sluipwespen, graafwespen, goudwespen en dus ook bladwespen. Die bladwespenfamilie is heel groot: wereldwijd ca. 6.000 soorten en in Europa ca 800. De Helmkruidbladwesp is daar één van en die heeft duidelijk iets met de plantenfamilie van de Helmkruiden. Op Meermond vonden we ze afgelopen week en ook hebben we hun larven gevonden. Die vind je alleen in de herfst (inzet foto).
Waar de bladwespen afwijken van de ander wespen is in eerste instantie dat hun voedingsgewoontes omgekeerd zijn. De larven worden nl niet groot op prooien maar van het eten van bladeren van helmkruiden. En juist de volwassen wespen leven niet van nectar maar die jagen op kleine insecten.
De helmkruidwesp lijkt oppervlakkig op de limonadewesp maar is veel strakker afgetekend op zijn lichaam met zwarte een gele strepen en zijn poten zijn helder geel i.p.v. zwart (foto).
Wat ook apart is, is dat de larve van de helmkruidwesp totaal niet lijkt op de larven van ander wespen. Die worden vaak geboren in een cocon en zijn wit en half doorzichtig. De larven van de helmkruidwesp lijkt eerder sprekend op een rups van een vlinder. Dat noemen biologen een bastaardrups. Een rups die geen rups is. En die bastaardrups is ook nog eens heel mooi getekend: diep wit met een patroon van zwarte vlekjes.
Werkzaamheden
Na een week van zomerse tempraturen gaat de groei hard in de natuur. Bramentakken die 4 weken geleden uit de grond kwamen, groeiden eerst in een week 10 cm, toen 20 cm en 40 cm en zagen kans deze week 80 cm aan hun lengte toe te voegen. Dat heet exponentiële groei en gaat door tot ze 6 – 8m hebben gemaakt en ze hun energie gaan steken in bloei en braambessen. Dit was dus zo’n beetje de laatste week dat we bramen uit konden steken voor we over moeten gaan naar maaien en wieden in de bloemenweides.
Fenologie
Fenologie is de wetenschap en van de opeenvolging in de natuur, van harte aanbevolen in uw aandacht. In de fenologie houd je bij wanneer planten in bloei komen en wanneer trekvogels terugkomen uit het zuiden of weer vertrekken. Dat proces heeft een fascinerende dynamiek. Zeker als je het tientallen jaren bijhoudt en je trends gaat zien (bv. klimaatverandering). Afgelopen week kwamen de eerste landkaartjesvlinders uit hun pop, verschenen de gierzwaluwen weer terug uit de Congo en zongen de eerste grasmussen en braamsluipers.
Waar kunt u zelf aan meedoen?
Van nu tot november vrijdag werken we elke vrijdag weer op Meermond. Vrijdag 9 mei,15-17 uur, Bennebroekerweg 531, Hoofddorp is de spectaculaire officiële opening van onze nieuwe uitvalsbasis voor de komende 10- 20 jaar.: De Lincolnpark buurttuin, waar we iedereen graag larenzien hoe je in elke wijk een inspirerende buurttuin kunt maken.
Het is leuk en voldoening scheppend om er samen iets moois van te maken. Voor meer info en om een keer te komen kijken, te helpen of met een vraag: info@stichtingmeergroen.nl .
Franke van der Laan