De week tussen kerst en oud en nieuw is de enige week dat we (bijna) niet buiten werken. We proberen de boekhouding en het jaarverslag klaar te krijgen. Dat hoeft helemaal niet saai te zijn want het is een week om terug en vooruit kijken. Dit jaar kijken we tevreden terug op wat we bereikt hebben in 2024 en het belooft leuk te worden in 2025. Hierbij een samenvatting van de belangrijkste ontwikkelingen in 2024:
Nieuwe uitvalsbasis: Lincolnpark
Het hangt al sinds 2020 in de lucht dat we weg moeten van onze huidige uitvalsbasis Park2020. Maar de kantorenmarkt zit na de kredietcrisis van 2008 en de Corona epidemie van 2021 en 2022, waardoor er veel thuis gewerkt wordt, nog steeds in een dip. Daarom zitten we er in het 13e jaar van ons 3-jarig contract nog steeds en het kan ook nog wel even duren. In 2024 hebben we de helft van de 4.000 m2 groentetuin leeg geruimd. Op 2000 m2 kunnen we nog wel een paar jaar voort. Op de dreiging dat we weg moeten, is echter een zeer positieve respons gekomen. Zo mogen we al 3 jaar gebruik maken van een in onbruik geraakte kas in Rijsenhout waarvan we 7.500 m2 mogen gebruiken voor groenteteelt. Ook kregen we een samenwerking op 3 ha op Schiphol Logistics Park aangeboden: het C- Beta terrein. En van de gemeente Haarlemmermeer kregen we in 2023 1 ha aangeboden als nieuwe uitvalsbasis voor de komende jaren: als placemaker (trekker) van een nieuwe woonwijk met grote duurzaamheids- en ‘hand-on’ ambities. Het is een eer dat wij die ambitie mogen ondersteunen als trekker. In 2024 zijn op deze Lincolnparkbuurttuin grote stappen gezet. Er is een actieve werkgroep en veel aanloop en bijna 90% van het terrein is al in productie genomen ondanks het feit dat er pas eind 2024 toegang tot stroom en water is gekomen.
Bestuurlijke ontwikkelingen
Bestuurlijk is er ook veel gebeurt. In november 2024 verloren we helaas een bestuurslid door overlijden: Ton van Oostwaard die al 8 jaar nauw betrokken was. Vanuit de vrijwilligers was er een initiatief om de organisatie te versterken maar dat heeft niet tot concrete resultaten geleid. Wel is er in de loop van november en december een nieuw team van 4-5 mensen aangetreden dat zich bestuurlijk wil inzetten naast Franke van der Laan als zittende bestuurder, oprichter van MEERGroen, aanspreekpunt en aanjager.
Projecten
Elk jaar zijn er nieuwe projecten maar er vallen er ook af. Dit jaar viel het Zeilfortproject weg omdat de beoogde eigenaar na 8 jaar kosten maken en vruchteloos procederen met omwonenden, de handdoek in de ring gooide. Naast de ontwikkelingen op Lincolnpark is de samenwerking met SADC (Schiphol Area Development Corporation) op het C- Bèta terrein van 3 ha een veelbelovende ontwikkeling van 2024. Het SADC Schiphol Logistics Park SLP) is 350 ha groot en heeft grote duurzaamheids- en biodiversiteitsambities, waaronder het ontwikkelen van eigenaarschap bij SLP bedrijven en omwonenden. Op die 350 ha komt ca 100 ha groen. Begin januari is er tijdens een soort kennismakingsproces overeenstemming bereikt door op dit 3 ha deelterrein uit te vinden wat we voor elkaar kunnen betekenen. Vanaf april is er voortvarend gewerkt aan de ontwikkeling van (5 soorten) bloemenweides, een fruitpark, 2 groentetuinen, een kruiden/kloostertuin, een kas met een teelt en een educatie/sociale ruimte en een hazelnotenbos.
Nieuwe website en folder
Door een communicatie werkgroepje is de MeerGroen’ website voor de 4e keer in 13 jaar gemoderniseerd. Het resultaat van bijna een jaar werk is vanaf november 2024 op www.stichtingmeergroen.nl te bewonderen. Gezien de vele internationale ontwikkelingen is er ook een Engelstalige folder met een nieuwe huisstijl tot stand gekomen.
Verbinden van Bottom up en top down
Het doel van MEERGroen is een samenleving die verslaafd is aan groei, geld en techniek mee te krijgen naar een evenwicht met wat het ecosysteem kan bufferen. Op veel manieren is dat niet meer niet het geval en de klimaatcrisis is daar maar één van. In 2024 zijn een zestal veelbelovende ontwikkelingen tot stand gekomen, waarbij overheid en bedrijfsleven aangeven open te staan voor onze vrijwilligers aanpak:
1: MEERGroen kreeg in november 2024 de Duurzaamheidsprijs van de SHARE Meets community (Gemeente, Rabobank, vastgoed- en bouwsector). De prijs bestaat uit hulp om onze doelen te bereiken ( foto)
2: Samen met een coalitie van vooral Eco Restoration Camps hebben we een EU-project gefinancierd gekregen om op te schalen of te starten in Ierland, Frankrijk, Spanje en Italië.
3: In parallel is dankzij Urgenda en de Change Now conferentie in Parijs , de Meerbomenmethode in Frankrijk op gang gekomen .
4: In Nederland valt natuur- en landschapsbeheer onder de provincies. Die hadden van het vorige kabinet €20-25 miljard gekregen om de grote problemen met biodiversiteit en stikstof op te lossen. Het huidige rechtse kabinet wat in juli aantrad, heeft dat volledige bedrag weg bezuinigd. Bij de provincie Noord-Holland is daarmee een gat van 2 miljard euro gevallen. Een weg daaruit is een samenwerking ter wederzijds voordeel om met een paar 100.000 vrijwilligers een relevante maatschappelijke factor te worden en dat budget terug te verdienen.
5: Ook de fossiele industrie is zich aan het herbezinnen. Bv British Petroleum (BP) gaat zijn Nederlandse benzinestations afstoten en richt zich meer op wind- en zonneparken. Als kennismakingstraject spreken we inmiddels over 3 van 30 zonneparken om daar natuur, draagvlak en veel bomen te realiseren.
6: Er zijn meer internationaal opererende bedrijven en NGO’s die bomen planten. Met 2 van hen zijn we in gesprek om samen op te trekken om effectiever te worden en meer slagkracht te kunnen bieden.
Met deze 6 ontwikkelingen tegelijkertijd in november/december 2024 biedt dat perspectief dat die ‘ons’ proces energie geven en elkaar nog verder kunnen versterken.
Groei van de Meerbomen.nu campagne ook internationaal
De meerbomenactie is na 2020 uitgegroeid tot de dominante en meest veelbelovende ontwikkeling: Het aantal landen dat meedoet groeit. Ook het aantal vrijwilligers, bomenhubs en gebieden waar we oogsten en waar er geplant wordt. Toch blijft het aantal bomen dat we jaarlijks oogsten en uitdelen een beetje achter bij de groei van het aantal deelnemers. Het lijkt erop dat veel mensen een keer meedoen of bomen komen halen en het dan wel mooi vinden. In seizoen 2023/ 2024 was het aantal betrokkenen 2x zo hoog als in 2022/2023 maar het aantal geredde bomen bleef ongeveer hetzelfde met 500.000. Van de bomen in heel Nederland en het buitenland deed MEERGroen er resp. 150.000 en 160.000. Dat was 30 en 32% van het landelijk totaal. Het zou mooi zijn als we in seizoen 24/25 een keer over de 1 miljoen bomen konden komen. In onze regio Zuid Noord-Holland en Noord Zuid-Holland zijn er wat dat betreft mogelijkheden te over omdat we in steeds meer grote gebieden kunnen werken/oogsten. Er waren al de grote landgoederen rond Heemstede en daar kwamen in 2024 grote stukken bij zoals in het Recreatieschap Spaarnwoude (4.500 ha) en het 15 km lange bosplantsoen van de N206. In Duitsland, Engeland en Ierland is de vaart er een beetje uit na een eerste start mede omdat er (nog) geen nationale partner is opgestaan die de campagne oppakt. In Frankrijk lukt dat mogelijk wel.
Eindelijk slechtvalk broedsucces
Ten diepste zijn we vooral een natuurorganisatie die het meeste plezier haalt uit het tegenwicht bieden aan het zorgwekkende verlies aan biodiversiteit. Dat is in 2024 goed gelukt op de Lincolnparkbuurttuin en ook eindelijk met ons slechtvalkenproject. Na 7 jaar werken en tegenslag is er in 2024 voor het eerst een nest van 2 jongen succesvol uitgebroed en uitgevlogen, nadat de 3 jaren ervoor van alles mis ging. Zie bv deze vlog::https://www.youtube.com/watch?v=5yhHJKDmMM4&t=27s
MeerGroente
MEERGroen probeert op allerlei manieren te laten zien hoe je het samen leuk kan maken in evenwicht met wat de natuur kan hebben en bieden. Dat doen we met door overal bloemenweides aan te leggen, bossen te beheren, natuurspeelplaatsen, wandelroutes, boomgaarden en biologische groentetuinen en kassen in te richten. Gezond eten, fruit en kruiden is ook voor veel mensen een aansprekend onderwerp om aan mee te doen of van mee te eten. Bij de teelt van voedsel is er een delicaat evenwicht tussen hoeveel land je in gebruik kunt krijgen om op te telen, het aantal mensen dat je kunt mobiliseren om het werk te doen en het aantal afzetplekken om het geproduceerde voedsel een nuttige bestemming te geven. Hoe delicaat dat proces is ondervonden we ook weer in 2024. Onze afnemers bestaan uit de eigen vrijwilligers en partners die onze filosofie delen van lokale biologisch geteelde producten. De grootste afnemer in 2022 en 2023 was Farmkitchen. Om samen met hen de ‘markt’ om te krijgen hadden we de kas van 10.000 m2 in Rijsenhout in gebruik genomen. Maar om allerlei interne (valide) economische en juridische redenen koos Farmkitchen begin 2024 opeens voor een raamcontract met een andere leverancier. Daar stonden we met een kas die we de hele winter hadden klaargestoomd voor een volgend teeltseizoen. Het hele jaar zijn we bezig geweest om nieuwe leveranciers te vinden. Dat is een beetje gelukt met een paar kleinere afnemers. Ook is er een groente abonnement en de Meergroente winkel opgezet waar een groep van 10 mensen het hele teeltseizoen druk mee is geweest. Maar die afzet heeft niet gecompenseerd wat Farmkitchen in 2023 afnam. Een ander delicaat punt is de werkkracht om het beschikbare land te betelen. We leven in een vluchtige samenleving waar het gaat om gezelligheid en genieten. Het is dit jaar meerdere keren gebleken dat iedereen wel een keer wat wil doen maar dat na verloop van tijd de inzet voor wat er allemaal moet gebeuren inzakt, met name voor wieden. Er zijn maar een paar mensen die willen doen wat er nodig is. Dat gemis aan werkkracht kunnen we deels oplossen met groepen die inderdaad maar 1 keer komen werken op een bedrijvendag of stage maar dan blijft er nog wel een gat over. Dat gat manifesteerde zich in 2024 meer dan in voorgaande jaren.
Franke van der Laan
Stichting MEERGroen
MeerBomen.Nu
Klimaatburgemeester Haarlemmermeer 2021-2024