Vanaf deze plek willen wij u wekelijks informeren over bijzondere natuurfenomenen in Heemstede.
In de herfst trekt de natuur zich stap voor stap terug en zorgt dat er zaden of vruchten gemaakt zijn om de winter te overleven voor een nieuwe generatie van het jaar daarop. Die regel geldt voor de meeste planten. Maar er zijn in de natuur altijd uitzonderingen. Ook tot laat in de herfst zijn er planten die in bloei gaan. Natuurlijk is de beste tijd om te bloeien juni en juli en de beste tijd om zaden en vruchten te maken in augustus en september. Maar ook tussen september en juni zijn er insecten en dieren die actief zijn en dus eten nodig hebben. Als ze die periode niet overleven zijn er in juni en juli ook geen bestuivers. Dus dat leidt tot voordeeltjes voor vroege en late bloeiers. Een tweede reden om extra vroeg of laat te bloeien is het feit dat als alle planten op de optimale tijd bloeien en zo veel concurrentie is om bestuivers dat niet alle bloemen goed bestoven kunnen worden. Deze beide mechanismen zorgen er voor dat er in de loop van miljoenen jaren soorten ontstaan zijn die bloeien op tijden dat ze het beste bediend worden door het hele jaar heen. Een mooi voorbeeld van een plant die om deze redenen heel laat in het seizoen bloeit onder niet optimale omstandigheden voor bestuiving is de klimop. Deze bloeit in oktober en november. Dan zijn niet alle dagen even insectenvriendelijk. Vaak regent het dagen achtereen en is het vaak te koud voor insecten om actief te zijn maar er zijn altijd mooie dagen zoals we de afgelopen week hebben kunnen ervaren. Op deze zonnige windstille dagen met temperaturen boven de 15 graden is het extreem druk rond volwassen bloeiende klimopplanten. In de zomer is de bloei van een plant vaak maar 2 of 4 weken maar in de koele vochtige herfst kan de klimop het zich permitteren om maanden lang te bloeien om gebruik te maken van de spaarzame insectenvriendelijke dagen. Doordat de klimop zo laat bloeit maakt hij ook pas bessen midden in de winter. En ook dat is weer een gouden greep want op dit moment zijn er enorm veel struiken die bessen maken zoals meidoorn, sleedoorn, lijsterbes, ribes, vuurdoorn, duindoorn en ga zomaar door. Daar komen die miljoenen trekvogels zoals de koperwiek en de kramsvogel uit Siberië ook op af maar tegen januari zijn al die bessen op. Dan blijft eerst de Gelderse roos over, die het laatst gegeten wordt (omdat hij niet zo lekker is?) en daarna zijn de klimopbessen pas rijp. Zo krijgt de klimop alle aandacht van bessen etende vogels en worden zijn zaden overal verspreid.
Het werk deze week
Op Meermond is er weer veel gebeurd. Er zijn nieuwe speeltoestellen in aanbouw in opdracht van de gemeente en onze vrijwilligersgroep was weer in volle sterkte aanwezig om het terrein klaar te maken voor de winter. Nu de groei er in de herfst een beetje uit is wordt het steeds makkelijk om structurele voortgang te boeken. We hebben nu de tijd om bramen te maaien, hellingen af te harken en het overmatige riet in het moeras te verwijderen. En dan merk je weer eens hoe enorm de groei van allerlei soorten is geweest het afgelopen jaar. Die te uitbundige soorten vallen op een gegeven moment op en dan ga je er als beheergroep mee aan de slag. Deze week was er tijd om een begin te maken met de enorme groei van de clematis. De inheemse clematis heet ook wel ‘liaan van de Ardennen’. Elk stuk wortel kan een stengel malen die per jaar 10-12m groeit en deze ‘lianen’ hebben de neiging om zich tot hoog in bomen en struiken op te werken tot ze een massief gordijn of tent vormen waarbinnen geen licht meer doordringt. Op Meermond hebben we de laatste jaren 4 van dit soort groene gordijnen gekregen en één daarvan hebben we met man en macht weer onder controle gekregen deze week. Het is wat werk maar dan heb je ook wat!
Waar kunt u zelf aan meedoen?
Elke vrijdag werken we op Meermond en op zaterdag in het Sorghbosch om boompjes te redden en op woensdag in Landgoed Iepenrode of Vogelenzang. Inmiddels draait de meerbomen.nu campagne op volle toeren. Overal in Nederland en in de regio kun je ook helpen als je je aanmeld bij ’ik doe mee’. Individueel of als groep, eenmalig of structureel. Alles kan.
Het is leuk en voldoening scheppend om er samen iets moois van te maken. Voor meer info en om een keer te komen kijken, te helpen of met een vraag: info@stichtingmeergroen.nl .
Franke van der Laan