Vanaf deze plek willen wij u wekelijks informeren over bijzondere natuurfenomenen in Heemstede.
Meermond geschiedenis
Wellicht is het leuk om een keer een kijkje in de geschiedenis te nemen via de kenmerken van het landschap:
Natuurspeelplaats Meermond (6 ha) is aangelegd op de vuilnisbelt van Heemstede die gefunctioneerd heeft van ca 1920 tot 1970. Voor 1920 was er zo weinig afval dat vuilnisbelten niet nodig waren. En rond 1970 werd er zo veel vuilnis geproduceerd dat de 2500 vuilnisbelten in ons land geen oplossieng meer waren en er begonnen moest worden met vuilverbranding. Ook speelden de gifschandalen rond de Volgermeerpolder en Lekkerkerk mee.
De vuilnisbelt is aangelegd naast het Spaarne. Dat stukje Spaarne is met de hand gegraven om de ontwatering van de Haarlemmermeer mogelijk te maken vanaf het gemaal Cruquius. Via dat stukje Spaarne gingen de miljoenen m3 water van de Waterwolf naar het Ij en de zee. Dat stukje Spaarne is dus rond 1845 gegraven en van af 1948- 1952 gebruikt voor de waterafvoer.
Tegenwoordig maken we dijken op Deltahoogte. In 1845 ging dat anders: aan weerszijden van het Spaarne werd een dijkje met de hand aangelegd dat maar 50- 80cm boven het water uitstak. Dat moest met logge houten scheppen en houten kruiwagens. Om dat dijkje te verstevigen werden er essen op geplant. Die essen werden als essenhakhout beheerd, waarbij ze om de 10 jaar afgezet werden en daarbij de beste palen en brandhout opleverde. Alle essen op het dijkje van Meermond zijn dus van ca 1845.En sinds 1920 is dat essenhakhout in onbruik geraakt, mogelijk om dat het land voor de vuilnisbelt onteigend werd. De essen (en een paar wilgen) die er nog over zijn, zijn dus 180 jaar oud met vanaf 1 m hoog zin de stammen van ca 1920 oftewel 100 jaar oud. Bij hakhout worden de stammen nooit zo zwaar en houden de wortels de dijk bij elkaar. Maar als je ze 100 jaar verwaarloosd, worden de stammen wel zwaar en als zo’n es of wilg dan om waait is er een serieus gevaar voor een dijk doorbraak. Sinds een jaar of 10 beheren wij Meermond en natuurlijk zagen wij dat hakhout probleem. Op eigen houtje zijn we begonnen om elk jaar weer een tiende van dei te zware bomen af te zetten. Maar ja wat krijg je dan in Nederland: Dan zijn er weer regels en protesten van mensen die niets weten van de geschiedenis en wat goed is. Die reageren alleen op het feit dat een boom van meer dan een bepaalde diameter niet gekapt mag worden. Dus heeft de gemeente onze initiatieven om da essenhakhout te herstellen stil gelegd.
Dat heeft nu als consequentie dat de bomen zo oud en zo zwaar zijn dat ze onder hun eigen gewicht instorten en meten beetje pech wordt ook het dijkje open getrokken.
Zie de fot van de 2e 180 jaar oude wilg die sinds 1920 niet meer geknot is. Die zijn onder hun eigen gewicht afgebroken.
Zullen we toch maar weer eens dat verstandige hakhoutbeheer uit het verleden in ere herstellen?
Waar kunt u zelf aan meedoen?
Elke vrijdag werken we op Meermond en op zaterdag in het Sorghbosch om boompjes te redden en op woensdag in Landgoed Ipenrode of Vogelenzang. Inmiddels draait de meerbomen.nu campagne op volle toeren. Overal in Nederland en in de regio kun je ook helpen als je je aanmeld bij ’ik doe mee’. Individueel of als groep, eenmalig of structureel. Alles kan.
Het is leuk en voldoening scheppend om er samen iets moois van te maken. Voor meer info en om een keer te komen kijken, te helpen of met een vraag: info@stichtingmeergroen.nl .
Franke van der Laan