2012 is uitgeroepen tot het jaar van bij, om aandacht te vragen voor het
belang van bijen en de problemen waar bijen mee kampen . In deze serie
columns over solitaire bijen probeer ik u te interesseren voor de
fascinerende verscheidenheid in bijen soorten (allen zonder angels!). Na
de sachembijen nu een serie over wespbijen. De naam wespbijen zal
velen al merkwaardig in de oren klinken, maar in de insectenwereld is de
werkelijkheid vaak vreemder dan de wildste fantasieën. In Nederland zijn
tot dusver 43 soorten wespbijen ontdekt. Ze heten wespbijen omdat ze op
wespen lijken, maar het zijn bijen omdat ze op stuifmeel en nectar
worden grootgebracht en niet zoals bij wespen met dierlijke prooien. Maar
echt bijachtig gedragen zij zich niet. Ze verzamelen namelijk het
stuifmeel en nectar niet zelf en hebben daarom ook geen stuifmeel korfjes
aan hun poten. In gedrag lijken ze ook op wespen, want wespen zijn
veelal rovers en ook wespbijen komen aan de kost door roven.
Bijzonder
Wespbijen zijn cleptoparasieten, ook wel koekoeksbijen genoemd. De
vrouwtjes maken zelf geen nest, maar leggen hun eitjes in het nest van
andere solitaire bijen. Dit gedrag komt bij veel meer bijengeslachten voor.
Verreweg de meeste wespbijsoorten parasiteren op één of meer soorten
zandbijen. (De 64 soorten zandbijen heten zo omdat zij hun nest
uitgraven in spaars begroeide zandplekken; ook zandbijen hebben het
relatief zwaar in onze polder omdat er weinig geschikte broedplekken
beschikbaar zijn; Een ieder kan daar wat aan doen door in de eigen tuin in
de zon een zandhoop in te richten; voor een voorbeeld, bezoek De
Heimanshof) Sommige wespbijen zijn parasiet van groefbijen, roetbijen of
dikpootbijen. Wespbijen hebben geen vaste woon- of verblijfplaats. ’s
Nachts slapen ze verborgen in bloemen, of ze bijten zich vast aan
plantendelen zoals stengels en bladeren. Bij het zoeken naar de nesten
van de gastheer speelt zicht een belangrijke rol. Volgende week meer.