In de winter houden de meest insecten zich gedeisd. Maar zoals altijd in
de natuur zijn er uitzonderingen, zo heb je wintervlinders en
wintermuggen die dan juist wel actief zijn. Zo ontvluchten ze namelijk het
grootste deel van mogelijke parasieten en jagers. En voor hen is de winter
ondanks de nadelen, evolutionair toch een voordelige overlevingsstrategie
geworden. Wintermuggen kun je vooral op milde winterdagen, zelfs bij
vorst in wolken zien vliegen boven een markant punt, zoals een groot
lichtgekleurd voorwerp, de was aan de lijn of een plek sneeuw in de tuin.
Wintermuggen zijn totaal onschuldige insecten. Steken kunnen ze niet. De
larven leven in het strooisel en eten rottend plantaardig materiaal.
Wintermuggen zijn 6-7 mm lang en lijken op kleine langpootmuggen.
Ondanks dat zij gedurende het grootste gedeelte van het jaar zwermen, is
dit vooral opvallend op warme winterdagen en hebben zij zo hun naam
gekregen. Aangezien de volwassen dieren gereduceerde monddelen
hebben, eten ze waarschijnlijk niet meer. De volwassen dieren leven
eigenlijk alleen maar om te paren. En het rondvliegen in wolken heeft
daar alles mee te maken. Zouden de mannetjes en de wijfjes elkaar
zomaar proberen op te zoeken, dan was de kans om de ander tegen het
lijf te lopen heel gering. Vormen de mannetjes echter een zwerm – die
voortdurend aangroeit omdat ze steeds meer paarlustigen aantrekt – dan
weten de wijfjes waar ze wezen moeten. De zwerm is dus een soort
huwelijksmarkt.
Bijzonder
Er komen een tiental soorten wintermuggensoorten voor in Nederland. De
meeste zijn alleen door gespecialiseerde experts te herkennen. Maar 2
categorieën kan iedereen proefondervindelijk herkennen op een leuke
manier: Sneeuwmuggen dansen boven wegdooiende sneeuw, dooimuggen
boven plekken waar de sneeuw al is verdwenen. Leg je een krant onder
een dansend zwermpje dooimuggen, dan verhuizen ze meteen naar een
donkergekleurde plek. Omgekeerd laten sneeuwmuggen zich door een
krant niet storen.