Hoewel de vondst van de blauwe bremraap op het Fort Vijfhuizen vorige
week al de krant haalde, gaat deze column niet over oud nieuws.
Bremrapen zijn namelijk unieke planten. Zij zijn een ultiem voorbeeld van
de fascinerende verscheidenheid waar evolutionaire ontwikkeling toe kan
leiden. Hét kenmerk van alle planten is namelijk dat zij wortels, bladeren
en badgroen hebben en dat zij daarmee de basis van alle voedselketens
op aarde vormen. Maar in de natuur geldt dat je op alle mogelijke
manieren aan de kost mag komen, onafhankelijk van nut of schoonheid.
En de bremrapenfamilie met een stuk of 20 Nederlandse soorten doet dat
op geheel eigen wijze. Zij hebben nl kans gezien om zonder wortels,
bladeren en bladgroen te bestaan. Het enige wat zij maken is een bloem.
Dat kan alleen doordat zij volledige parasitair leven. Zij tappen al hun
voedingsstoffen af van een gastplant.
Bijzonder
De levenswijze van bremrapen is vrij riskant. Zij maken net als orchideeën
stofzaad (100.000 in een gram). Deze zaadjes kunnen door de wind
wereldwijd verspreid worden, maar hebben geen reservevoedsel om te
groeien. Alleen als een dier zo"n zaadje onder de grond werkt tegen de
wortel van hun gastplant aan, kan deze contact maken. Er gaan dan 3- 5
jaren voorbij waarin het zaadje zich volzuigt tot een walnootachtig
knolletje. En dan produceert dit knolletje een bloem. De blauwe bremraap
heeft als gastplant duizendblad en alsem soorten.
Waar
De blauwe bremraap groeit op zonnige droge, matig voedselrijke plaatsen
op duinen, rivierdijken, uiterwaarden en op aangevoerd duinzand. Hij
komt in Nederland alleen heel zeldzaam voor in de duinen ten zuiden van
Bergen en is daarom een streng beschermde rode lijstsoort. Omdat de
forten op de Geniedijk versterkt zijn met zand uit het Noordzee kanaal bij
IJmuiden zijn er ook groeicondities voor deze soort in onze polder
ontstaan. Wereldwijd komt de soort vooral in Zuid-Europa tot in Azië voor
en ligt Nederland aan de noordrand van zijn areaal