De jeugdnatuurclub van De Heimanshof heeft een wekelijks
groentetuinprogramma (ook in de winter) en een maandelijks
natuurprogramma. Bij de activiteiten zijn er altijd kinderen, die creatief
afdwalen, zowel letterlijk als figuurlijk. En vaak levert dat onverwachte
verrassingen op aan bijzondere planten en dieren die ze uit de gekste
hoeken en gaten te voorschijn toveren. Afgelopen zaterdag was door de
dikke sneeuwlaag ons werkterrein naar de kassen op de tuin verplaatst
om vogelnestenkasten en insectenhotels te bouwen. En natuurlijk gaan er
dan kinderen zwerven op zoek naar een rondvliegend winterkoninkje, de
wandelende takken kolonie etc. De verrassing van de dag was, dat er een
albino kleine watersalamanderlarve ontdekt werd. De larve was wit, met
felrode kieuwen, maar zonder rode ogen.
Bijzonder
Normaliter zijn de salamanders in december in winterslaap. De
verwarmde kassituatie is waarschijnlijk de verklaring voor de ´wakkere´
aanwezigheid. Dat de salamander nog in het larvale stadium was, is ook
opmerkelijk. De ontwikkelingsduur van de larven hangt sterk af van het
voedselaanbod en de temperatuur. In warme voedselrijke plasjes kan de
larve al na 6- 8 weken volledig ontwikkelt zijn. Onder minder gunstige
omstandigheden, overwintert de larve en wordt pas het volgende voorjaar
volwassen. Daarna duurt het nog 2 tot 3 jaar voor hij volwassen is en zich
kan voortplanten. Er zijn ook gevallen bekend, waarbij volwassen dieren
kenmerken van larven behouden zoals uitwendige kieuwen. De oorzaak
hiervan is jodiumgebrek, waardoor onvoldoende schildklierhormoon kan
worden gevormd. In de praktijk komt dit wel voor in zure vennen op
voedselarme gronden. In onze kas met veengrond spelen beide
omstandigheden mogelijk een rol.
Waar
De kleine watersalamander is een van de meeste algemene
amfibieënsoorten in ons land. Het is ook goed aan het leven op het droge
aangepast. Buiten het larvale stadium komt de salamander alleen voor
paring en ei-afzetting in het water.