Elk jaar zwemmen er vossen de ringvaart over vanuit de duinen of het Groene Hart. Over de vos is zoveel interessants te melden, dat dit een serie van 3 columns wordt.
Deze keer de algemene gegevens. Volgende week de bijzonderheden en vervolgens
het voorkomen in en buiten de Haarlemmermeer.
De vos is één van de grootste roofdieren van Nederland en dat is een hele prestatie.
Hij weegt 6-10, soms 15 kilo. Mannetjes zijn meestal groter dan vrouwtjes. Vossen
jagen alleen, meestal ′s nachts en in de schemering, maar waar hij niet belaagd
wordt is het een dagdier. Hij kan hard rennen, tot 60 kilometer per uur, met 6-13 km
als kruissnelheid.
De vos leeft het liefst in een groep van zo′n 6 dieren. Een dominante rekel
(mannetjesvos) en een dominante moervos worden begeleid door ander
moervossen, vaak uit vorige worpen. Rekels worden, zodra ze volwassen zijn, uit de
groep verjaagd. De ondergeschikte moervossen helpen bij de opvoeding van de
jongen. Het leefgebied van een vossenpaar is 1-12 km², afhankelijk van het
voedselaanbod. De paartijd duurt van december tot februari. De jongen worden
tussen maart en mei geboren. Een worp telt meestal 4-6 jongen. De worpgrootte is
afhankelijk van het voedselaanbod. Veel jacht leidt tot grotere worpen. Bij de
geboorte zijn de jongen blind en doof en wegen ongeveer 100 gr. Na 10 maanden
zijn ze geslachtsrijp.
De vos is een opportunist en eet bijna alles. In tegenstelling tot de heersende ideeën
leeft een vos vooral van grote kevers en muizen. Deze vangt hij met de
karakteristieke ‘muizensprong’ (zie foto). Verder vangt hij konijnen, hazen, vogels en
katten, eieren, regenwormen en egels. Ook vruchten en bessen worden gegeten,
evenals aas en afval. Ooit kon ik een uur lang een vos volgen, die al die tijd gevallen
pruimen zocht en at. Dagelijks eet een vos ongeveer een pond aan voedsel. Soms
doodt een vos meer dan hij nodig heeft. Vooral op plaatsen waar meerdere
prooidieren op elkaar zitten en niet kunnen ontsnappen, kan hij een slachtpartij
aanrichten, bijvoorbeeld in kippenhokken of kolonies van grondbroedende vogels
zoals kokmeeuwen.
