Steenbreekvarentjes zijn rotsplanten, met een voorkeur voor beschaduwde vochtige noordhellingen. Soms staan ze ook op de zonkant, maar dan moet de standplaats
vochtig genoeg zijn. De naam komt van de misvatting dat deze varen stenen zou
splijten en verweren. De werkelijkheid is anders. Alleen als stenen en met name het
cement ertussen verweerd is, maakt de plant een kans om zich te vestigen.
Het is een fraai plantje dat zomers en ’s winters groen blijft. De geveerde bladen zijn
meestal 20 cm lang. De blaadjes vallen in het 2e jaar van de nerf. De
steenbreekvaren heeft net als andere varens en mossen geen bloemen, maar vormt
sporen. De sporen zijn rijp tussen mei en oktober.
Bijzonder
In Nederland komt de steenbreekvaren vooral voor op oude muren met verwerend
cement. De Nederlandse neiging om alles netjes te restaureren en op te knappen is
de grootste bedreiging. De soort staat in Nederland op de Rode lijst van bedreigde
soorten. Dit lot staat ook binnenkort 33 steenbreekvarens in Haarlem te wachten. De
gemeente Haarlem zoekt naar een alternatieve locatie. Mogelijk komen deze als
logee’s in De Heimanshof terecht of elders in de Haarlemmermeer.
Waar
De steenbreekvaren komt overal ter wereld in gematigde streken voor. Omdat In
Nederland zo weinig rotsen voorkomen, is de soort zeldzaam in Limburg en
daarbuiten zeer zeldzaam. Op waarneming.nl worden 92 vindplaatsen in Nederland
vermeld, waaronder geen enkele in de Haarlemmermeer. Toch komt het plantje hier
voor. Natuurlijk is het plantje te bewonderen in De Heimanshof. Maar ook in het wild
is 1 vindplaats bekend op één van de oude vervallen sluisjes in de Geniedijk. Daar
staan sinds lange tijd een stuk of 4 kleine plantjes en een groot cluster van vele
planten (totaal 50?) . Ook in de Haarlemmermeer is het niet denkbeeldig dat de oude
muren in de Geniedijk gerestaureerd gaan worden. Indien dit niet zorgvuldig gebeurt
met in achtneming van de regels van de Flora en Fauna wet zal onze unieke
steenbreekvaren zeker het loodje leggen. En niet alleen de steenbreekvaren maar
ook andere muur- en rotsplanten zoals de muurvaren. Graag worden we daarom op
de hoogte gesteld van andere groeiplaatsen van deze en andere muurplanten.