Sinds april 2006 is er elke week de natuurcolumn 'Ontdek de Flora en Fauna van de
Haarlemmermeer' verschenen in de Hoofddorpse Courant.
Deze column heeft ten doel belangstelling voor de verrassende verscheidenheid van
planten en dieren in onze leefomgeving te wekken.
Hieronder staat de column van deze week en daar onder kunnen alle tot dusver verschenen columns opgevraagd worden. U kunt deze selecteren en sorteren op categorie, onderwerp, het jaar en de tijd van het jaar. Combinaties zijn ook mogelijk. Ga naar de oudere columns
Het hele jaar brengen waterhoentjes paarsgewijs door aan oevers en in rietvelden, maar in de winter clusteren ze samen aangevuld met wintergasten uit Oost en Centraal Europa en zwermen ze uit over weilanden en graslanden en komen dan ook tot in tuinen. De nachten brengen ze dan samen door in bomen, soms wel met 8-12 bij elkaar. Ze hebben het in de winter duidelijk zwaar. Voor de duidelijkheid: een waterhoentje is geen meerkoet. Meerkoeten zijn veel talrijker en beter bestand tegen de vorst. Ze zijn zwart met een witte snavel en bles en waterhoentjes zijn groen op hun rug en grijs op hun buik met een rode snavel en bles(foto). Een ander verschil is dat meerkoeten zwemvliezen hebben en waterhoentjes niet. Het zijn namelijk ralachtigen. Hun lange tenen zijn geschikt om tussen gras en riet strengels in moerassen te lopen. Sluipen eerder.
Waterhoentjes
Waterhoentjes komen wereldwijd voor in natte biotopen, moerassen en bij oevers met riet en oeverplanten. Er zijn 6 ondersoorten. Ze zijn afwezig in droge en arctische streken. Overal in de Haarlemmermeer zijn ze aan te treffen in en buiten de bebouwde kom.
Meldingen van bijzondere dieren en planten kunt u doorgeven aan info@stichtingmeergroen.nl .
Blz [ 2 ] Ga naar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 …>>
thumb | categorie: | titel: | datum: | maand: | open/dicht |
---|---|---|---|---|---|
![]() | bomen | Es | 27 dec 2014 | december | |
Es, 27 dec 2014![]() Het wordt veel aangehaald; dat de (Canadese) populier de kenmerkende boom van de Haarlemmermeer is. Dat komt omdat deze boom overal aangeplant wordt. Een minstens zo algemene boom en eentje die zich in tegenstelling tot de populier massaal voortplant (en zich dus hier kiplekker voelt) is de es. Bijna overal waar je staat kun je wel een (of veel) essenbomen in je blikveld aantreffen. Een paar van de mooiste 100- jarige essen staan in het wandelbos Hoofddorp (3?3.5 m in omvang en ruim 40 m hoog), maar in alle wijken en kernen en bij oude boerderijen en kerken zijn mooie exemplaren te vinden. De es maakt met de esdoorn zaden met vleugeltjes. Het essenzaad (foto) heeft 1 vleugel en die van de esdoorn 2. Die vleugels verbeteren verspreiding met de wind. BijzonderEen es wordt ca 200 jaar oud, maar net als bij knotwilgen kan essenhakhout (dat om de 10 jaar wordt afgezet) de leeftijd van een boom aanzienlijk verlengen. De oudste bomen van de Haarlemmermeer zijn dan ook ruim 300 jaar oude essenhakhoutopstanden op de Eendenkooi van Stokman bij Vijfhuizen. Deze 10 jaar oude stammen worden sinds mensenheugenis gebruikt voor palen en als brandhout. Maar essenhout heeft veel meer gebruiksmogelijkheden. Het is buigzaam, veerkrachtig en recht. Het werd daarom gebruikt voor bv speren, maar nog steeds voor stelen van gereedschap zoals hamers, bezems, scheppen, etc. In Europa komt 1 inheemse soort es voor. In Noord-?Amerika bestaan nog een tiental soorten. Een kweekversie van de smalbladige es, die in de herfst dieprode bladeren krijgt, wordt wel als straatboom aangeplant. Er staan bv een paar exemplaren waar de Boslaan in Hoofddorp overgaat in de Sweelincksingel. De es was altijd een geliefde boom omdat hij een makkelijke en vrijwel ziektevrije soort was. Met de iep en de paardenkastanje hoort hij sinds kort bij soorten die door een plaag (schimmel) bedreigd worden. WaarDe es groeit graag op natte tot tamelijk vochtige, voedselrijke grond in loofbossen en is zeer algemeen. | |||||
![]() | planten | pluimzegge | 30 dec 2013 | december | |
pluimzegge, 30 dec 2013![]() Sinds de zomer van dit jaar is MEERGroen ook met een werkgroep in Heemstede vertegenwoordigd. Daar hebben we een natuurspeelplaats van 5.5 ha in beheer genomen op nauwelijks 100 m van de Haarlemmermeer. Deze natuurspeelplaats is 3 jaar geleden gemaakt op de oude vuilnisbelt van Heemstede en heet Meermond. Op 100 m van het Cruquius gemaal ligt dit terrein op de plek waar het Spaarne begint en wat ik hartelijk in uw aandacht wil aanbevelen om eens te gaan ontdekken. Een semi-wild terrein van 5.5 ha is nl een heerlijke ruimte voor kinderen ( en volwassenen) om los te gaan. Zeker met de kabelbanen, pontje, wilgen labyrint, heel veel hout om mee te slepen en heuvel partijen. Wij zorgen voor de talloze bessendragende stuiken, bloemenweides, het insectenhotel, de ijsvogel poel en de talloze paddenstoelenlocaties, bouwen aan uitbreiding van het wilgenlabyrint en maken ruimte vrij voor een boomgaard. We werken er elke vrijdag en vonden er afgelopen week een prachtig vergeten moerasje met bijzondere vegetatie waarvan de Pluimzegge het meest opviel(foto). Dit is een bedreigde en dus beschermde polvormende soort zegge die zeer oud kan woorden en daardoor ook zeer groot. Sommige van de exemplaren waren ruim een meter hoog. BijzonderDe pluimzegge hoort in veenmoerassen en is door zijn grootte en massa soms een levensredder voor mensen en dieren die in moerassen verdwalen. Je kunt nl van de ene pol naar de ander springen of waden. Maar ook door zijn grootte vormt hij een aansprekende en beeldbepalende soort. Er zijn ca 200 zegge soorten in Nederland, waarvan veel soorten makkelijk met elkaar kruisen en daardoor moeilijk uit elkaar te houden zijn. De pluimzegge is echter zeer karakteristiek. Het woord zegge is afkomstig van een oud Germaans woord, dat snijden betekent. De bladeren kunnen nl zeer scherp zijn. WaarDe ca 50 pluimzegges van Meermond staan in de oever van het Spaarne, maar ook op De Heimanshof zijn een 10-tal pluimzegges van een jaar of 40 oud te bewonderen. | |||||
![]() | vissen | Giebel (2) | 9 dec 2013 | december | |
Giebel (2), 9 dec 2013![]() De Giebel is de wilde vorm van de goudvis (foto). Naast de normale wijze van voortplanting, blijkt de giebel over een bijzondere strategie te beschikken: Paairijpe vrouwtjes giebels dringen zich tussen de paaiende karpers en zetten hun eieren af. Daarbij bleek, dat de zaadcellen van (kroes)karpers, de eicellen van de giebel prikkelden om zich te gaan ontwikkelen. De zaadcellen dringen hiervoor de eicel binnen, maar er vindt geen versmelting plaats zoals in het normale voortplantingsproces. Er is daarom geen sprake van bevruchting. De eicellen bevatten daardoor uitsluitend vrouwelijke eigenschappen, met als gevolg dat er ook alleen maar vrouwelijke nakomelingen uit worden geboren. Deze zijn in uiterlijk en erfelijk opzicht precies gelijk aan de oudergiebel. Men noemt dit ook wel "klonen". Deze unieke wijze van voortplanting (gynogenese), heeft ertoe heeft bijgedragen dat de giebel zich in korte tijd over grote delen van Azië en Europa heeft kunnen verspreiden. Buiten de "hulp" van karper en kroeskarper, bleek de giebel zich ook succesvol te kunnen voortplanten met behulp van blankvoorn, zeelt, grote modderkruiper en zelfs regenboogforel. Gynogese is dus een bijzondere vorm van maagdelijke voortplanting. Extra bijzonder bij de Giebel is ook nog dat deze vis niet 2 sets chromosomen heeft in zijn celkern (dat heet diploid: zoals bijna alle hogere planten en dieren) maar drie: de soort is dus triploid. WaarDe natuurlijke verspreiding van de Giebel is van West-Siberië tot Roemenië, Bulgarije, Griekenland en Turkije. De soort komt al sinds de zeventiende eeuw in Duitsland voor. Er is maar weinig bekend over de levenswijze van de giebel. In grote lijn komt deze waarschijnlijk overeen met de levenswijze van de kroeskarper. Water met een weelderige plantengroei en een zachte modderige bodem hebben de voorkeur van de giebel. De giebel is een sterke vis die goed tegen vervuild water kan. Het is vaak een van de laatste vissoorten die in vervuild water gevonden wordt. | |||||
![]() | paddenstoelen | (Grote) Viltinkzwam (2) | 25 dec 2012 | december | |
(Grote) Viltinkzwam (2), 25 dec 2012![]() Vervolg van de column van vorige week. Er zijn honderden soorten inktzwammen wereldwijd. Ze ontlenen hun naam aan het feit dat een ‘rijpe’ inktzwam vervloeid tot een soort zwarte inkt. In deze vloeibare kleverige inkt zitten de sporen, die aan poten van insecten (vooral vliegen) blijven kleven en zo verspreid worden. De grote viltinktzwam is niet zo groot met een hoed van 2-4 cm en een steel van 3-8 cm. (zie foto)Veel kleiner dan de algemene grijze en geschubde inktzwammen, die vaak op voedsel rijke gazons of composthopen staan. Vooral de geschubde inktzwam is een delicatesse. De Grijze inktzwam is ook eetbaar, maar alleen als je er minstens 24 uur ervoor en erna geen alcohol nuttigt. In dat geval produceert hij nl gifstoffen in je bloed. Of de Grote viltinkzwam eetbaar is, is mij niet bekend. I.t.t. de gewone zwamdraden droogt het luchtmycelium niet zo makkelijk uit en heeft het een functie om te ontsnappen uit een plek waar het eten op is. Dat kan op 2 manieren: 1: door over een plek heen te groeien waar geen verteerbaar organisch materiaal voorkomt naar een plek waar de schimmel wel weer kan gedijen 2: door met kleine plukjes af te breken en heel ergens anders heen te waaien. Luchtmycelium komt ook bij schimmelsoorten voor, maar niet als dit oranjebruine ‘vilt’: Schimmels en bacteriën zijn voortdurend met elkaar in concurrentie. Waar deze organismen elkaar in de grond of in een petri schaal in laboratoria tegen komen en ´elkaar niet uit kunnen staan´ gaan de zwamdraden of dood of vormen onder stressvolle condities ook vaak luchtmycelium. Daarbij wordt er tegelijkertijd een soort chemische oorlog uitgevochten. Een deel van de chemische batterij aan stoffen bestaat uit antibiotica. Zo geven luchtmycelia aan onderzoekers aan waar interessante stoffen gevonden kunnen worden. WaarViltinkzwammen komen voor op dode takken, stronken en stammen van loofbomen (populier, els, esdoorn) op voedselrijke bodem. | |||||
![]() | paddenstoelen | (Grote) Viltinktzwam (1) | 18 dec 2012 | december | |
(Grote) Viltinktzwam (1), 18 dec 2012![]() Op de schors van een aantal dode wilgentakken in De Heimanshof namen we in de loop van de herfst plukken, van wat het meest leek op een bruin soort mos, waar. Iets dergelijks prikkelt altijd onze nieuwsgierigheid, want deze oranjebruine vitale kleur kenden we van geen enkele mossensoort. De enige bruine mossen die in de literatuur beschreven worden, zijn verdroogde mossen en deze soort zag er blakend gezond uit. Daarmee werd het verschijnsel alleen maar interessanter. Een zoektocht onder mossendeskundigen leverde de tip op over een paddenstoel. Wat wij als paddenstoel kennen, is het vruchtlichaam van de eigenlijke organisme, dat bestaat uit een zwamvlok, het zogenaamde mycelium. Deze draadvormige schimmelnetwerken bevinden zich meestal in hout of in de grond, waar zij leven van het verteren van organisch materiaal . Er zijn mycelia in alle soorten en maten. Hele grote exemplaren kun je soms herkennen in de vorm van heksenkringen. Binnen de heksenkring is het voedsel verteerd en aan de rand van het organisme (en vaak waar er contact gemaakt wordt met andere ´schimmelindividuen´) worden de paddenstoelen gevormd. Er zijn heksenkringen van tientallen, honderden meters en zelfs kilometers doorsnede bekend. BijzonderZwamdraden zijn zeer gevoelig voor uitdrogen en daarom tref je ze zelden aan in de open lucht. Maar in sommige gevallen is dat wel een noodzaak. En dat is speciaal het geval als het eten opraakt of wanneer het mycelium het op een andere manier benauwd krijgt. Dan wordt er een zogenaamd luchtmycelium of Ozonium gevormd (zie op de foto het ozonium van de grote viltinktzwam). Er bestaan een drietal soorten inktzwammen die dit oranjebruine luchtmycelium vormen. De meest waarschijnlijke soort is de Grote viltinktzwam. Deze is het meest algemeen, maar pas als er paddenstoelen gevormd worden kan de soort definitief bepaald worden. Volgende week meer. | |||||
![]() | paddenstoelen | Glanzend Druivenpitje | 9 dec 2012 | december | |
Glanzend Druivenpitje, 9 dec 2012![]() Ondanks het donkere droevige weer is er in de natuur (als je goed kijkt) nog veel moois te ontdekken. Deze week trok een curieus organisme de aandacht: Iets wat in kennerskringen het glanzend druivenpitje genoemd wordt. BijzonderDit organisme troffen we aan op een paar takjes in de Groene Weelde. Het was een minuscuul maar opvallend heldergeel plekje. We hebben het over een slijmzwammensoort. Wereldwijd zijn er ca 500 soorten. I.t.t. wat de naam suggereert, is het geen paddenstoelensoort. Paddenstoelen bestaan uit zwamdraden, maar slijmzwammen bestaan uit losse amoeboide cellen, die aan voedsel komen door op bacteriën en schimmels te jagen en hen te verteren door ze te omsluiten. Het is een unieke oeroude levensvorm, het resultaat van experimenten uit de begintijd van het leven, die op het zelfde niveau staat als het dierenrijk en het plantenrijk. Alle levensvormen op aarde behalve slijmzwammen hebben gemeen dat ze uit cellen bestaan met 1 celkern. In een deel van zijn bestaan heeft de slijmzwam dat ook, maar soms versmelten alle losse cellen tot een ‘plasmodium’. Dat is een soort reuzencel, waarbinnen celkernen uit de oorspronkelijke cellen zich gedragen als zelfstandige cellen die zich delen en sporen vormen. Veel slijmzwammen hebben intrigerende namen: Het spreekt nl zeer tot de verbeelding dat plasmodia ’blobs’ zich kunnen verplaatsen tijdens hun jacht op voedsel. Een andere soort heet bv ‘heksenboter’. Plasmodia vertonen zich vaak na regenval als er veel te jagen valt en ze flink kunnen groeien of bij droogte, wanneer ze het benauwd krijgen en sporen willen vormen. Bij ons glanzend druivenpitjeskolonie zijn het de sporenvormende sporangiën die door hun heldergele kleur de aandacht trekken. De mooie kleur duurt maar kort. Na 24 uur zijn de sporen rijp, is de kleur weg en verstuiven de sporen. WaarSlijmzwammen en ook het glanzend druivenpitje zijn niet zeldzaam. Deze soort leeft soms enkele cm’s boven de grond op afgevallen blaadjes en takjes. | |||||
![]() | insecten | Glanzende Houtmier (2) | 1 dec 2012 | december | |
Glanzende Houtmier (2), 1 dec 2012![]() De vestiging van een volk is een complexe zaak. De glanzende houtmier heeft nl een nest van een andere soort mieren nodig als start. Daarvoor hebben de houtmieren een speciaal wapen. Dit wapen bestaat uit geurstoffen die ook door mensen waar te nemen zijn als een zoete geur. Voor mieren is deze geur een sterk alarmteken. Bij proeven met het loslaten van een handvol glanzende houtmieren in de kolonie van een andere soort vluchten de koninginnen met een deel van de werksters onmiddellijk. Deze proef verklaart waarom vaak verschillende jonge koninginnen van de glanzende houtmier zich vestigen in een bestaand nest van een andere soort. De eieren en larven worden eerst door de werksters van het andere volk verzorgd en grootgebracht. Geleidelijk wordt de andere soort weggedrukt terwijl hun gezamenlijk kolonie zich uitbreidt. Dit wordt sociaal parasitisme genoemd. Terwijl andere mierensoorten met een eenvoudig grondnest vrij snel verkassen bij verstoringen, doet de glanzende houtmier dit zelden of nooit. Dat komt omdat het maken van een dergelijk nest een grote investering is. Een gevestigd glanzende houtmiernest kan vele jaren blijven voortbestaan en 2 miljoen werksters tellen. Deze mieren leven van het melken van bladluizen. Vanuit het nest gaat van april tot met september een gestage stroom van mieren tegen de stam omhoog. Daar oogsten ze honingdauw en melken ze bladluizen en komen dan met opgezwollen achterlijven naar beneden.
WaarDe glanzende houtmier leeft in holle bomen in de onderkant van de stam en tussen de wortels in de grond. De voorkeursoorten zijn eik, linde en berk, maar ander soorten komen ook voor. De linde is een logische soort die bekend is van zwarte aanslag eronder afkomstig van bladluizen. Deze bladluizen produceren het voedsel waar deze mieren van leven: honingdauw of luizenpoep. De glanzende houtmier wordt gaandeweg een steeds zeldzamer soort, met name door het feit dat holle bomen preventief verwijderd worden door de mens. ![]() | |||||
![]() | bomen | Amberboom | 25 dec 2011 | december | |
Amberboom, 25 dec 2011![]() Deze week weer aandacht voor bijzondere bomen in de Haarlemmermeer i.v.m. de routes van monumentale en bijzonder bomen, die we willen gaan maken. Deze routes moeten deels te voet (per woonkern), deels op de fiets en deels met de auto te bezoeken zijn. Wij vragen u monumentale of andere bijzondere bomen, die voor zo"n route in aanmerking komen, door te geven met hun bijzonderheden. Deze week de amberboom als inspirerend voorbeeld. De naam amberboom komt van de gomhars (amber) die door insnijding uit de bast gewonnen wordt. De amberboom kan wel 45 m hoog worden, maar wordt in Nederland meestal niet hoger dan 10 tot 20 m. De jonge bast is roodbruin, later wordt deze grijsbruin en diep gegroefd. BijzonderBij oudere bomen worden op de takken en twijgen grote grillige kurklijsten gevormd (zie foto) . Het blad heeft bijzonder diepe rode, gele en oranje herfstkleuren(zie inzet in de foto). Zijn bladeren geven bij wrijven een aangename zoete geur af. De amberboom wordt bij ons
vooral geplant om zijn prachtige herfstkleuren. De amberhars die uit de
boom gewonnen wordt, wordt door de parfumindustrie gebruikt. In de
Verenigde Staten gebruikt men deze amberhars ook voor kauwgom
(sweet gum) en voor het aromatiseren van snoep, dranken en tabak. In
het verleden was de hars ook een bestanddeel van schoencrème. In de
volksgeneeskunde is de hars een onderdeel van producten tegen
verkoudheid en huidziektes. Het roodbruine hout wordt gebruikt voor
fineer en meubels.
WaarDe amberboom is een loofboom die van oorsprong voorkomt in het oosten van Noord-Amerika. In Europa wordt de amberboom als sierboom aangeplant. Ook in de Haarlemmermeer staat deze boom af en toe in tuinen en in het openbaar groen. Een fraai exemplaar staat net buiten De Heimanshof aan de Wieger Bruinlaan op de hoek met de hockeyvelden. Ook in het bomenpad in het Haarlemmermeerse Bos is de boom aan te treffen. ![]() | |||||
![]() | bomen | Ginkgo | 17 dec 2011 | december | |
Ginkgo, 17 dec 2011![]() Ginkgo of TempelboomDeze week weer aandacht voor bijzondere bomen in de Haarlemmermeer i.v.m. bomenroutes. Deze routes moeten deels te voet (per woonkern), deels op de fiets en deels met de auto te bezoeken zijn. Wij vragen u monumentale of andere bijzondere bomen, die voor zo\'n route in aanmerking komen, door te geven met hun bijzonderheden. Deze week de Ginkgo of Tempelboom als voorbeeld. De Ginkgo is een levend fossiel uit de tijd voor de dinosauriërs, zo\'n 270 miljoen jaar geleden. Ongeveer 7 miljoen jaar geleden verdween de Ginkgo uit N-Amerika en ongeveer 2.5 miljoen jaar geleden uit Europa. In 1691 werd de soort in China bij kloosters in de bergen herontdekt. BijzonderDe Ginkgo is een evolutionaire overgangsvorm tussen naaldbomen en loofbomen. Dat is te zien aan de bladeren die lijken te bestaan uit netjes
naast elkaar liggende naalden(foto). De kroonvorm van de Ginkgo is zeer
onregelmatig. De Ginkgo kent zowel vrouwelijke als mannelijke
exemplaren. Dat verschil is pas bij volwassen bomen na 20 jaar te zien.
De boom wordt circa 40 m. hoog. Ginkgo vruchten zijn abrikoosvormig
met een zilveren gloed. Wereldwijd zijn er minder vrouwelijke
Ginkgobomen dan mannelijke. Dit komt omdat de mens selectief
mannelijke bomen aanplant: rotte vruchten geven nl. butaanzuur af, wat
ruikt als ranzige boter. De inhoud van de zaden wordt in China en Japan
beschouwd als delicatesse. Zowel de vruchten als de bladeren worden
voor vele medicinale toepassingen gebruikt. In Japan wordt de boom als
een god vereerd. Het feit dat 4 bomen in Hiroshima de atoombom
overleefden, heeft hier wellicht aan bijgedragen.
WaarLange tijd kwam de Ginkgo in grote delen van de wereld veel voor (Azië, Europa en Noord-Amerika). De oudste Ginkgo in de Haarlemmermeer staat op het kerkhof van de Hoofdvaartkerk en dateert uit de eerste jaren na de drooglegging. In de Bijbelse tuin achter de Katholieke Kerk aan de Kruisweg staan een groot mannelijk en vrouwelijk exemplaar van zo\'n 100 jaar oud, naast elkaar. | |||||
![]() | bomen | Mammoetboom | 10 dec 2011 | december | |
Mammoetboom, 10 dec 2011![]() De meest karakteristieke boom van de Haarlemmermeer is de populier. In onze ca. 160 jaar oude polder staan ook interessantere bomen, zoals de ca. 500 op de monumentale bomenlijst van de gemeente. Maar er zijn nog meer bomen die ecologisch of cultuurhistorisch de moeite waard zijn. Daarom zijn we begonnen met een project om monumentale en andere bijzondere bomen "op de kaart te zetten". Deze routes moeten idealiter deels te voet (per woonkern), deels op de fiets en deels met de auto te bezoeken zijn. Graag vragen wij hierbij uw medewerking door monumentale of andere bijzondere bomen die voor een dergelijke route in aanmerking komen, door te geven, met hun bijzonderheden. Ter inspiratie behandelen we in de komende weken vast een aantal bijzonder bomen. Vandaag de mammoetboom. Mammoetbomen of sequoia\'s komen uit N- Amerika. Ze behoren tot de grootste en oudste levende organismen op
aarde. Er bestaan 2 soorten. De rode sequoia, die 150 m hoog kan
worden en de mammoetboom die niet zo hoog maar wel enorm dik kan
worden. De oudste exemplaren hebben een omvang van ruim 25 m, een
hoogte van 83 m en een leeftijd van 3200 jaar. De Groene Weelde is een
recreatiegebied dat voor de Floriade van 2002 is aangelegd. Het grootste
deel ervan bestaat uit bosplantsoen van inheemse soorten. Op een aantal
plekken staan groepjes mammoetbomen. Een aantal daarvan is goed
aangeslagen. Laten we hopen dat ze de kans krijgen om een respectabele
omvang te krijgen die bij deze soort hoort. De zeer dikke schors is zo
zacht dat men ertegen kan stompen zonder zich te verwonden. Door zijn
dikke schors en zijn hoogte is de boom beschermd tegen bosbranden.
WaarDe mammoetbomen groeien op de vochtige hellingen van de stille oceaan in Californie tot Canada, De oudste mammoetbomen in Europa zijn 150 jaar oud en hebben inmiddels een stamomvang van 8 m. In de Groene Weelde staan er een 30 tal waarvan de grootste een hoogte van 8 m heeft (foto) en één staat er in het bomenpad in het Haarlemmermeerse bos. | |||||
![]() | paddenstoelen | Oesterzwam | 3 dec 2011 | december | |
Oesterzwam, 3 dec 2011![]() Oesterzwam en andere soortenHoewel dit najaar bijzonder droog was, is er toch wel genoeg vocht beschikbaar voor veel paddenstroei. Het bijzondere van paddenstoelen is dat ze soms elk jaar op dezelfde plaats en tijd verschijnen (zoals de grijze en geschubde inktzwammen in gazon) en dat sommige schijnbaar uit het niets verschijnen om pas jaren later of nooit meer terug te keren. Dat en de vele vormen, kleuren en korte groeiperioden maakt het altijd weer spannend om ze te \'spotten\'. Schattig zijn b.v takruitertjes. De kleinste paddenstoeltjes, die er nog uitzien als een paddenstoel: ze groeien massaal op dunne takjes die op de grond liggen en zijn ca 3 mm hoog en breed. Op een populier in Jeugdland en een beuk op de Heimanshof verscheen de eigele slijmvoetbundelzwam. Prachtig om te zien met donkerbruine schubjes op de glibberig heldergele hoed. En grijze oesterzwammen koloniseerden massaal een oude eikenstam op de Heimanshof. BijzonderDe oesterzwam is een zeer smakelijke soort die ook commercieel
beschikbaar is. De soort ontleent zijn naam aan het feit dat hij de vorm
heeft van een oesterschelp. Deze oesterschelpen groeien in bundels. Er
bestaan verschillende rassen of soorten. Naast de in het wild veel
voorkomende grijze oesterzwam is er een witte, een roze en een gele
variant. Ook in de natuur is de oesterzwam variabel van kleur. En de
verschillende kleuren smaken vaak ook weer anders. Een oesterzwam
hebben we met de kinderen van de jeugdclub geproefd en hij smaakte
best stevig en kruidig. Andere rassen zijn zoetiger, pittiger of vissig van
smaak. In tegenstelling tot champignons houd je bij bakken veel meer
\'vlees\' over. Omdat er minder vocht in zit.
WaarDe oesterzwam komt voor op hout van loofbomen en groeit in de herfst en de winter. De soort komt zowel voor op dood als op levend hout. In dat laatste geval zou hij parasitair kunnen zijn en de levende boom kunnen aantasten. Gekweekt worden ze op geprepareerd stro. De soort is vrij algemeen in Nederland. ![]() | |||||
![]() | kleine dieren | Albino Salamander | 25 dec 2010 | december | |
Albino Salamander, 25 dec 2010![]() De jeugdnatuurclub van De Heimanshof heeft een wekelijks groentetuinprogramma (ook in de winter) en een maandelijks natuurprogramma. Bij de activiteiten zijn er altijd kinderen, die creatief afdwalen, zowel letterlijk als figuurlijk. En vaak levert dat onverwachte verrassingen op aan bijzondere planten en dieren die ze uit de gekste hoeken en gaten te voorschijn toveren. Afgelopen zaterdag was door de dikke sneeuwlaag ons werkterrein naar de kassen op de tuin verplaatst om vogelnestenkasten en insectenhotels te bouwen. En natuurlijk gaan er dan kinderen zwerven op zoek naar een rondvliegend winterkoninkje, de wandelende takken kolonie etc. De verrassing van de dag was, dat er een albino kleine watersalamanderlarve ontdekt werd. De larve was wit, met felrode kieuwen, maar zonder rode ogen. BijzonderNormaliter zijn de salamanders in december in winterslaap. De verwarmde kassituatie is waarschijnlijk de verklaring voor de ´wakkere´ aanwezigheid. Dat de salamander nog in het larvale stadium was, is ook
opmerkelijk. De ontwikkelingsduur van de larven hangt sterk af van het
voedselaanbod en de temperatuur. In warme voedselrijke plasjes kan de
larve al na 6- 8 weken volledig ontwikkelt zijn. Onder minder gunstige
omstandigheden, overwintert de larve en wordt pas het volgende voorjaar
volwassen. Daarna duurt het nog 2 tot 3 jaar voor hij volwassen is en zich
kan voortplanten. Er zijn ook gevallen bekend, waarbij volwassen dieren
kenmerken van larven behouden zoals uitwendige kieuwen. De oorzaak
hiervan is jodiumgebrek, waardoor onvoldoende schildklierhormoon kan
worden gevormd. In de praktijk komt dit wel voor in zure vennen op
voedselarme gronden. In onze kas met veengrond spelen beide
omstandigheden mogelijk een rol.
WaarDe kleine watersalamander is een van de meeste algemene amfibieënsoorten in ons land. Het is ook goed aan het leven op het droge aangepast. Buiten het larvale stadium komt de salamander alleen voor paring en ei-afzetting in het water. ![]() |